ADMIN Cơ khí thuận phát

Nhờ đầu tư và ứng dụng KH&CN đúng hướng, trong những năm gần đây, ngành cơ khí đã có sự phát triển khá ấn tượng, không chỉ đáp ứng tốt nhu cầu phát triển của các ngành công nghiệp chủ lực mà còn đẩy mạnh xuất khẩu, mở ra những thị trường mới cho ngành cơ khí Việt Nam. Ông Nguyễn Văn Thụ, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp  cơ khí Việt Nam (VAMI) khẳng định, không có KH&CN thì chắc chắn sản xuất cơ khí không thể tiến bộ được. Muốn có sản phẩm mới, sản phẩm có giá trị chất lượng cao thì phải đầu tư vào KH&CN, đó là con đường tất yếu của các doanh nghiệp (DN). Đầu tư vào KH&CN và coi KH&CN là xương sống cho sự phát triển của doanh nghiệp, từ đó tạo ra hiệu quả rất lớn cho nền cơ khí trong tương lai.

Nhờ đầu tư và ứng dụng KH&CN đúng hướng, trong những năm gần đây, ngành cơ khí đã có sự phát triển khá ấn tượng, không chỉ đáp ứng tốt nhu cầu phát triển của các ngành công nghiệp chủ lực mà còn đẩy mạnh xuất khẩu, mở ra những thị trường mới cho ngành cơ khí Việt Nam. Ông Nguyễn Văn Thụ, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp  cơ khí Việt Nam (VAMI) khẳng định, không có KH&CN thì chắc chắn sản xuất cơ khí không thể tiến bộ được. Muốn có sản phẩm mới, sản phẩm có giá trị chất lượng cao thì phải đầu tư vào KH&CN, đó là con đường tất yếu của các doanh nghiệp (DN). Đầu tư vào KH&CN và coi KH&CN là xương sống cho sự phát triển của doanh nghiệp, từ đó tạo ra hiệu quả rất lớn cho nền cơ khí trong tương lai.

Bộc lộ nhiều hạn chế

Hiện nay, các DN cơ khí Việt nam mới chủ yếu đầu tư vào thiết bị chứ chưa chú trọng đến sự phát triển đồng bộ về con người, công nghệ, thông tin công nghệ và tổ chức công nghệ. Lực lượng cán bộ KH&CN trong các DN còn yếu về trình độ và thiếu về số lượng, đặc biệt số lượng cán bộ kỹ thuật tham gia vào hoạt động KH&CN, kể cả doanh nghiệp đầu tư nước ngoài còn rất mỏng. Với lực lượng KH&CN như vậy, các DN cơ khí khó có thể tự mình có được những đầu tư lớn để đổi mới công nghệ. Theo Ông Trần Việt Hùng, Phó chủ tịch Tổng hội cơ khí Việt Nam, nếu so với chính mình thì mặt bằng trình độ công nghệ, nhất là mức độ tự động hóa và ứng dụng công nghệ thông tin trong các DN đã tăng lên nhiều so với trước, những nếu so với khu vực và quốc tế thì trình độ công nghệ của các DN cơ khí Việt Nam đang bị tụt hậu ngày càng xa.

Mặc dù thời gian gần đây ngành cơ khí đã có tốc độ tăng trưởng khá cao nhưng chưa đảm bảo được tính bền vững, các sản phẩm cơ khí có giá trị gia tăng thấp. Điều này là do trình độ công nghệ không có sự phát triển đột phá. Lấy tiêu chí giá trị hàng hóa làm ví dụ, mặc dù lượng hàng hóa xuất khẩu đã qua chế biến ngày càng tăng, nhưng xét về cơ cấu thì tỷ trọng xuất khẩu hàng thô hàng thủ công nghiệp vẫn còn lớn và tăng nhanh hơn cả sản phẩm cơ khí chính xác, công nghệ cao. Mặt khác, theo Hiệp hội Doanh nghiệp cơ khí Việt Nam (VAMI), tính đến nay ngành cơ khí có khoảng 53 nghìn cơ sở sản xuất thu hút trên 500 nghìn lao động, nhưng bình quân chỉ có khoảng 9,4 lao động/cơ sở sản xuất và mỗi lao động sản xuất ra lượng hàng hóa giá trị khoảng 226 triệu đồng/năm. Điều này có thể thấy các cơ sở sản xuất cơ khí Việt Nam phần lớn còn rất nhỏ, vốn ít và năng suất lao động thấp.

Không những vậy, sau một thời gian dài hoạt động trong cơ chế kinh tế tập trung bao cấp, ngành cơ khí chưa được quan tâm đầu tư đúng mức cả về cơ sở vật chất kỹ thuật và con người. Vì vậy, khi chuyển sang cơ chế thị trường đã bộc lộ nhiều hạn chế và yếu kém, nếu không có sự can thiệp của Nhà nước thì khó vượt qua. Trong những năm gần đây tuy số lượng các DN nhiều nhưng còn manh mún, công nghệ chế tạo lạc hậu, thiết bị không đồng bộ phần nhiều đã hết khấu hao, trình độ hầu hết tụt hậu khoảng 2-3 thế hệ so với các nước trong khu vực (khoảng 25-30 năm so với Thái Lan). Một số đơn vị trong ngành đã phải sắp xếp lại hoặc giải thể, sáp nhập vào đơn vị khác.

Giải pháp khắc phục

Theo Bộ Công Thương, nhu cầu hàng cơ khí kể cả hàng tiêu dùng và thiết bị máy móc cho xây dựng cơ bản hàng năm khoảng 10 tỷ USD, chưa kể xuất khẩu các sản phẩm tàu thủy, máy móc công cụ, kết cấu thép, thiết bị đồng bộ, thiết bị điện… Chính vì vậy, nếu không có chủ trương đầu tư cho ngành cơ khí, chúng ta sẽ mất ngay thị trường trong nước. Và như vậy, cơ hội thực hiện giấc mơ trở thành nước công nghiệp hóa vào năm 2020 sẽ khó thành hiện thực.

Do đó, ông Hùng cho rằng, để nâng cao trình độ công nghệ, tăng sức cạnh tranh của các doanh nghiệp cơ khí cần thực hiện tốt các giải pháp sau: Về phía Nhà nước, cần tăng cường kinh phí hỗ trợ các DN đổi mới, nâng cao trình độ công nghệ thông qua việc hỗ trợ kinh phí đào tạo, thuê chuyên gia nước ngoài, mua công nghệ mới; xây dựng chương trình KH&CN để tạo ra các sản phẩm quốc gia là những sản phẩm đạt trình độ quốc tế và có khả năng xuất khẩu mạnh. Chương trình này phải xuất phát từ những sản phẩm có tiềm năng xuất khẩu của các DN và có sự hợp tác chặt chẽ với các cơ sở nghiên cứu, đào tạo trong và ngoài nước để hoàn thiện công nghệ, tăng khả năng cạnh tranh của các công nghệ, sản phẩm công nghệ. Cùng với đó, hỗ trợ không hoàn lại cho các dự án sản xuất thí nghiệm để tạo điều kiện cho các kết quả nghiên cứu đi nhanh vào sản xuất, các sản phẩm công nghệ mới sớm trở thành hàng hóa.

Về phía các doanh nghiệp cần coi trọng tiến bộ KH&CN làm một trong những nội dung quan trọng không thể thiếu trong chiến lược phát triển của DN. Vì vậy, cần đẩy mạnh hợp tác trong hoạt động KH&CN với các cơ sở sản xuất khác, cơ sở nghiên cứu, đào tạo, đặc biệt cần đẩy mạnh hợp tác quốc tế, chủ động thay đổi quy trình quản lý sản xuất kinh doanh theo các chuẩn mực quốc tế; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong hoạt động của DN (quản lý, sản xuất, kinh doanh…); đầu tư nhiều hơn nữa cho hoạt động KH&CN, đặc biệt là cho nghiên cứu phát triển KH&CN. Xây dựng Qũy đổi mới công nghệ trong doanh nghiệp.

Theo TBKTVN